Rárá, iye òògùn kan náà ni gbogbo ènìyàn máa lo. Ìwádìí fi hàn pé iṣẹ́ òògùn náà ò kan bí èèyàn bá ṣe tóbi tó. O kò nílò òògùn púpọ̀ tàbí ìlànà mìíràn.
Àwọn Ìbéèrè Oyún ṣíṣẹ́ – Òògùn Ìsẹ́yún FAQs
Ta Ni Ó Lè Lo Òògùn Ìsẹ́yún?
- “Abortion Explained! Queer & Trans Justice.” We Testify. https://www.wetestify.org/abortion-explained-queer-trans-justice
- “Drug interaction tool.” UpToDate. https://www.uptodate.com/login
O kò nílò láti pààrọ̀ iye òògùn tí o bá mọ̀ pé o lóyún ìbejì. Ìlànà ogún kan náà ni ó wà fún oyún ìbejì bí ó ti wà fún oyún ọkan.
Rárá, oyún kọ̀ọ̀kan yàtọ̀ gédégbé sí ara wọn. Kódà kí o ti lò àwọn òògùn ìsẹ́yún rí, nǹkan tí o lò ní àkọ́kọ́ náà ni ó máa lò fún oyún mìíràn tí o fẹ́ ṣẹ́.
Tí ẹ̀rọ ìdènà oyún nínú ojú ara rẹ (fún àpẹẹrẹ, èyí tí wọ́n kọpa tàbí èyí tí ó ní hòmóònù “progesterone” IUD) A gbà ọ níyànjú pé kí o yọ ọ́ kí o tó lo àwọn ògùn ìsẹ́yún náà.
O le fún ọmọ lọ́mú ní àsìkò tí ò bá ń lo àwọn ògùn ìsẹ́yún. Mifepristone àti Misoprostol má ń wọnú ọyàn ní ìwọ̀n kékeré, ìwọ̀n yìí kò sì le fa ìjàmbá fún ọmọ náà. Fífún ọmọ lọ yàn leè tẹ̀síwájú láì sí ìdádúró lásìkò lílo àwọn ògùn ìsẹ́yún
Tí o bá ní HIV, o sì le lo àwọn ògùn ìsẹ́yún bíi àwọn ẹlòmíràn. Ríi dájú pé o sì ń lo òògùn tí ó ń gbógun ti kòkòrò àìfojúrí HIV (antiretroviral) kí o sì wà ní ìlera.
Tí o bá ní anémíà (àìtó áyọ́ọ̀nù nínú ẹ̀jẹ̀), o sì le se ìsẹ́yún nípa ògùn ṣùgbọ́n wá elétò ìlera tí ọ̀dọ̀ rẹ̀ ò jìnà ju ọgbọ̀n ìṣẹ́jú sí ọ̀dọ̀ rẹ lọ tí ó sì lè ṣe ìtọ́jú rẹ tí o bá nílò rẹ̀. Tí anémíà rẹ bá lè, gba àṣẹ dókítà kí o tó lo òògùn ìṣẹ́yún.
Rárá, kò sí ewu tí ò bá ti ṣẹ́ oyún náà láìpẹ́ tí o ní i kódà kí o ti bímọ pẹ̀lú iṣẹ́ abẹ rí.
Kò tíì sí àsopọ̀ láàrín mifepristone àti àbùkù ara ọmọ ṣùgbọ́n misoprostol lè mú u ṣẹlẹ̀. Tí o bá lo misoprostol tí oyún náà sì wà lára rẹ, ó ṣeéṣe kí oyún náà wálẹ̀ fúnraàrẹ. Tí oyún náà ò bá sì wálẹ̀ títí àkókò ìbí fi tó, ewu fún oyún inú látàrí misoprostol kò tó ìwọ̀n mewa 10 nínú 1000
Tí o bá dènà oyún tí o sì ti wá lóyún, o sì le lo àwọn ògùn ìsẹ́yún. Ṣùgbọ́n o léwu ju àwọn akẹgbẹ́ rẹ lọ tí oyún tí ó ń dàgbà lẹ́yìn ilé ọmọ látàrí ìdènà oyún tí o ṣe. O le pinnu láti tẹ̀síwájú pẹ̀lú lílo àwọn ògùn ìsẹ́yún ṣùgbọ́n tí oyún náà bá wà lẹ́yìn ilé ọmọ, ògùn náà kò ní ṣíṣẹ́. Kò sí ewu àmọ́ oyún tí ó wà lẹ́yìn ilé ọmọ yío sì máa dàgbà tí èyí sì ní ewu. Tí oyún náà bá wà lẹ́yìn ilé ọmọ yío nílò ayẹwo ọ̀tọ̀ àti ìtọ́jú. Tí o bá tí dènà oyún tí o sì ṣe àyẹ̀wò pé o lóyún (tí kì í ṣe lẹ́yìn ilé ọmọ) kò sí ewu fún lílọ àwọn ògùn ìsẹ́yún.
Tí o bá tí lóyún lẹ́yìn ilé ọmọ rí tí o sì ti ṣe ìtọ́jú ẹ ṣùgbọ́n tí o tún ti wá lóyún, o lè lo àwọn ògùn ìsẹ́yún. Ṣùgbọ́n o léwu ju àwọn akẹgbẹ́ rẹ lọ tí oyún tí ó ń dàgbà lẹ́yìn ilé ọmọ látàrí ìdènà oyún tí o ṣe. O le pinnu láti tẹ̀síwájú pẹ̀lú lílo àwọn ògùn ìsẹ́yún ṣùgbọ́n tí oyún náà bá wà lẹ́yìn ilé ọmọ, ògùn náà kò ní ṣíṣẹ́. Kò sí ewu àmọ́ oyún tí ó wà lẹ́yìn ilé ọmọ yío sì máa dàgbà tí èyí sì ní ewu. Tí oyún náà bá wà lẹ́yìn ilé ọmọ yío nílò ayẹwo ọ̀t ọ̀ àti ìtọ́jú. Tí o bá tí dènà oyún tí o sì ṣe àyẹ̀wò pé o lóyún (tí kì í ṣe lẹ́yìn ilé ọmọ) kò sí ewu fún lílọ àwọn ògùn ìsẹ́yún.
Ẹ̀rọ àyẹ̀wò ilé ọmọ là fí ń yẹ Oyún tó ń dàgbà lẹ́yìn ilé ọmọ. Tí o bá tí ṣe àyẹ̀wò pé oyún rẹ ń dàgbà lẹ́yìn ilé ọmọ, a kò gbà ọ níyànjú pé kí o lo àwọn ògùn ìsẹ́yún torí wọn kò ní ṣíṣẹ́. Àmọ́ bẹ dókítà wò fún ìtọ́jú tó péye fún oyún tí o ń dàgbà lẹ́yìn ilé ọmọ. Ní àwọn orílè-èdè tí ayé kò gbà oyún ṣíṣẹ́, wọn leè yà ọ sọ́tọ̀ láti ràn ọ lọ́wọ́.
Gẹgẹ bí ẹni tó ṣe àtúnyàn ìbí tàbí ẹni ti ko ni ìdánimọ̀ ìbí, kò sí ewu tí o bá lo ògùn ìsẹ́yún. Tí o bá ń lo àwọn ògùn homonu ti ọkùnrin, misoprostol tabi mifopristone kò ní dí lọ́wọ́. Òògùn ìsẹ́yún yìí kò ní ewu tí o bá lò ó pẹ̀lú òògùn testosterone (T) àti gonadotrophin ti ọ da homonu (GnRH) àfọwọ́sẹ. Sibẹsibẹ, o lè se alábàápàdé ìjàmbá láti le è lo ètò ìlera oyún ṣíṣẹ́ tó gbá músẹ́. Kọ́ n’ípa ètò oyún ṣíṣẹ́ ni orílè-èdè rẹ.
Àwọn Itọkasi:
Ta Ni Ó Lè Lo Òògùn Ìsẹ́yún?
- “Abortion Explained! Queer & Trans Justice.” We Testify. https://www.wetestify.org/abortion-explained-queer-trans-justice
- “Drug interaction tool.” UpToDate. https://www.uptodate.com/login
Rárá, iye òògùn kan náà ni gbogbo ènìyàn máa lo. Ìwádìí fi hàn pé iṣẹ́ òògùn náà ò kan bí èèyàn bá ṣe tóbi tó. O kò nílò òògùn púpọ̀ tàbí ìlànà mìíràn.
O kò nílò láti pààrọ̀ iye òògùn tí o bá mọ̀ pé o lóyún ìbejì. Ìlànà ogún kan náà ni ó wà fún oyún ìbejì bí ó ti wà fún oyún ọkan.
Rárá, oyún kọ̀ọ̀kan yàtọ̀ gédégbé sí ara wọn. Kódà kí o ti lò àwọn òògùn ìsẹ́yún rí, nǹkan tí o lò ní àkọ́kọ́ náà ni ó máa lò fún oyún mìíràn tí o fẹ́ ṣẹ́.
Tí ẹ̀rọ ìdènà oyún nínú ojú ara rẹ (fún àpẹẹrẹ, èyí tí wọ́n kọpa tàbí èyí tí ó ní hòmóònù “progesterone” IUD) A gbà ọ níyànjú pé kí o yọ ọ́ kí o tó lo àwọn ògùn ìsẹ́yún náà.
O le fún ọmọ lọ́mú ní àsìkò tí ò bá ń lo àwọn ògùn ìsẹ́yún. Mifepristone àti Misoprostol má ń wọnú ọyàn ní ìwọ̀n kékeré, ìwọ̀n yìí kò sì le fa ìjàmbá fún ọmọ náà. Fífún ọmọ lọ yàn leè tẹ̀síwájú láì sí ìdádúró lásìkò lílo àwọn ògùn ìsẹ́yún
Tí o bá ní HIV, o sì le lo àwọn ògùn ìsẹ́yún bíi àwọn ẹlòmíràn. Ríi dájú pé o sì ń lo òògùn tí ó ń gbógun ti kòkòrò àìfojúrí HIV (antiretroviral) kí o sì wà ní ìlera.
Tí o bá ní anémíà (àìtó áyọ́ọ̀nù nínú ẹ̀jẹ̀), o sì le se ìsẹ́yún nípa ògùn ṣùgbọ́n wá elétò ìlera tí ọ̀dọ̀ rẹ̀ ò jìnà ju ọgbọ̀n ìṣẹ́jú sí ọ̀dọ̀ rẹ lọ tí ó sì lè ṣe ìtọ́jú rẹ tí o bá nílò rẹ̀. Tí anémíà rẹ bá lè, gba àṣẹ dókítà kí o tó lo òògùn ìṣẹ́yún.
Rárá, kò sí ewu tí ò bá ti ṣẹ́ oyún náà láìpẹ́ tí o ní i kódà kí o ti bímọ pẹ̀lú iṣẹ́ abẹ rí.
Kò tíì sí àsopọ̀ láàrín mifepristone àti àbùkù ara ọmọ ṣùgbọ́n misoprostol lè mú u ṣẹlẹ̀. Tí o bá lo misoprostol tí oyún náà sì wà lára rẹ, ó ṣeéṣe kí oyún náà wálẹ̀ fúnraàrẹ. Tí oyún náà ò bá sì wálẹ̀ títí àkókò ìbí fi tó, ewu fún oyún inú látàrí misoprostol kò tó ìwọ̀n mewa 10 nínú 1000
Tí o bá dènà oyún tí o sì ti wá lóyún, o sì le lo àwọn ògùn ìsẹ́yún. Ṣùgbọ́n o léwu ju àwọn akẹgbẹ́ rẹ lọ tí oyún tí ó ń dàgbà lẹ́yìn ilé ọmọ látàrí ìdènà oyún tí o ṣe. O le pinnu láti tẹ̀síwájú pẹ̀lú lílo àwọn ògùn ìsẹ́yún ṣùgbọ́n tí oyún náà bá wà lẹ́yìn ilé ọmọ, ògùn náà kò ní ṣíṣẹ́. Kò sí ewu àmọ́ oyún tí ó wà lẹ́yìn ilé ọmọ yío sì máa dàgbà tí èyí sì ní ewu. Tí oyún náà bá wà lẹ́yìn ilé ọmọ yío nílò ayẹwo ọ̀tọ̀ àti ìtọ́jú. Tí o bá tí dènà oyún tí o sì ṣe àyẹ̀wò pé o lóyún (tí kì í ṣe lẹ́yìn ilé ọmọ) kò sí ewu fún lílọ àwọn ògùn ìsẹ́yún.
Tí o bá tí lóyún lẹ́yìn ilé ọmọ rí tí o sì ti ṣe ìtọ́jú ẹ ṣùgbọ́n tí o tún ti wá lóyún, o lè lo àwọn ògùn ìsẹ́yún. Ṣùgbọ́n o léwu ju àwọn akẹgbẹ́ rẹ lọ tí oyún tí ó ń dàgbà lẹ́yìn ilé ọmọ látàrí ìdènà oyún tí o ṣe. O le pinnu láti tẹ̀síwájú pẹ̀lú lílo àwọn ògùn ìsẹ́yún ṣùgbọ́n tí oyún náà bá wà lẹ́yìn ilé ọmọ, ògùn náà kò ní ṣíṣẹ́. Kò sí ewu àmọ́ oyún tí ó wà lẹ́yìn ilé ọmọ yío sì máa dàgbà tí èyí sì ní ewu. Tí oyún náà bá wà lẹ́yìn ilé ọmọ yío nílò ayẹwo ọ̀tọ̀ àti ìtọ́jú. Tí o bá tí dènà oyún tí o sì ṣe àyẹ̀wò pé o lóyún (tí kì í ṣe lẹ́yìn ilé ọmọ) kò sí ewu fún lílọ àwọn ògùn ìsẹ́yún.
Ẹ̀rọ àyẹ̀wò ilé ọmọ là fí ń yẹ Oyún tó ń dàgbà lẹ́yìn ilé ọmọ. Tí o bá tí ṣe àyẹ̀wò pé oyún rẹ ń dàgbà lẹ́yìn ilé ọmọ, a kò gbà ọ níyànjú pé kí o lo àwọn ògùn ìsẹ́yún torí wọn kò ní ṣíṣẹ́. Àmọ́ bẹ dókítà wò fún ìtọ́jú tó péye fún oyún tí o ń dàgbà lẹ́yìn ilé ọmọ. Ní àwọn orílè-èdè tí ayé kò gbà oyún ṣíṣẹ́, wọn leè yà ọ sọ́tọ̀ láti ràn ọ lọ́wọ́.
Gẹgẹ bí ẹni tó ṣe àtúnyàn ìbí tàbí ẹni ti ko ni ìdánimọ̀ ìbí, kò sí ewu tí o bá lo ògùn ìsẹ́yún. Tí o bá ń lo àwọn ògùn homonu ti ọkùnrin, misoprostol tabi mifopristone kò ní dí lọ́wọ́. Òògùn ìsẹ́yún yìí kò ní ewu tí o bá lò ó pẹ̀lú òògùn testosterone (T) àti gonadotrophin ti ọ da homonu (GnRH) àfọwọ́sẹ. Sibẹsibẹ, o lè se alábàápàdé ìjàmbá láti le è lo ètò ìlera oyún ṣíṣẹ́ tó gbá músẹ́. Kọ́ n’ípa ètò oyún ṣíṣẹ́ ni orílè-èdè rẹ.
Àwọn Itọkasi:
Oríṣiríṣi Àwọn Òògùn Ìṣẹ́yún Tí ó Wà Àti Lílò Wọn
- “Induced Abortion.” American College of Obstetrics and Gynecologists. https://www.acog.org/Patients/FAQs/Induced-Abortion
- “Care for Women Choosing Medication Abortion.” The Nurse Practitioner. https://journals.lww.com/tnpj/Citation/2004/10000/Care_for_Women_Choosing_Medication_Abortion.9.aspx
- “Safe abortion: technical and policy guidance for health systems.” The World Health Organization. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/70914/?sequence=1
- “Clinical Updates in Reproductive Health.” Ipas. https://www.ipas.org/clinical-update/english/introduction/
- “Abortion care guideline.” The World Health Organization. https://www.who.int/publications/i/item/9789240039483
- “Acetaminophen (OTC).” Medscape. https://reference.medscape.com/drug/tylenol-acetaminophen-343346
Ìwádìí fi hàn pé ìsẹ́yún ni ìlànà ìlera jẹ ọ̀kan gbòógì nínú ìgbani níyànjú fún oyún ṣáájú oṣù mẹ́tàlá sígbà tí o bá ṣe ǹ kan oṣù. Àwọn ìlànà tí HowToUseAbortionPill wà fún àwọn tí oyún wọn wà láàrin ọ̀sẹ̀ 13. A sì le lò ogún ìsẹ́yún fún oyún ti ọ ti jù ìgbà náà ló àmọ́ oríṣiríṣi ìtọ́sọ́nà àti àyẹwò ni a máa wo kí ó ma bà sì ewu. Fún àlàyé lẹkunrẹrẹ, ọ le kan sí àwọn ọrẹ wa ni orí ẹ̀rọ ayélujára www.womenonweb.org tabi ki ọ lọ sí apá profili orilẹ-ede wa láti lè mọ nipa awọn èròjà oyún sise ni ìlú rẹ.
Àwọn Itọkasi:
Òògùn ìsẹ́y ún kò ní ewu rárá, ọ sí tún dára tí a bá lò ó dáadáa. Oyún tí a lo mifopristone tàbí misoprostol máa sisẹ́ ni igba 95 tí a bá lò ó, tí àwọn ìdojúkọ rẹ̀ sí kéré ju ìdá igba 1 fún oyún ọsẹ nínú 10 ati idà 3 fún oyún ọsẹ 10 sí 13. Tí a bá lo misoprostol nikan, ọ ma n sise to igba 80 tabi 85 pẹlú ìdojúkọ igba ẹyọ kan 1 sí 4 fún oyún ọsẹ 13. Gẹgẹ bí àwọn àjọ onímọ̀ ìjìnlè ti Agbaye lórí eto ìlera World Health Organization, oyún ṣíṣẹ́ pẹ̀lú òògùn ma ń ṣíṣẹ́ pupọ ti kò sí mú ewu dání ní wọn ìgbà tí o bá dá a lò ni ilé ti ọ sí ni ànfàní láti ri àwọn àlàyé tí ó dá mú ṣẹ lórí rẹ pẹlú àwọn òògùn òní iyebíye.
Àwọn Itọkasi:
Oríṣi òògùn ìṣẹ́yún méjì ni ó wà, tí ọ̀kọ̀ọ̀kan sì ń ṣiṣẹ́ ní ìlànà ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀. Mifepristone máa ń dá ìpèsè hòmóònù tí ó máa ń mú oyún dàgbà dúró. Àwọn èròjà inú misoprostol sì máa ń ṣí àti de ẹnu ọ̀nà ilé ọmọ ní sísẹ̀ntẹ̀lé, a sì máa fún ilé ọmọ pọ̀, èyí tí yóò ti oyún náà jáde.
Misoprostol máa ń fún ilé ọmọ pọ̀ tí oyún náà yóò fi jáde.
Mifepristone máa ń dènà hòmóònù tí ó máa ń jẹ́ kí oyún dàgbà.
Bẹ́ẹ̀ni, o lè lo misoprostol nílé láìsí ewu. Tí o bá lò ó, gbìyànjú kí o wà níbi tí èrò kò pọ̀ sí (bí ilé rẹ) tí o sì lè fẹ̀gbẹ́ lélẹ̀ fún wákàtí díẹ̀ lẹ́yìn tí o bá lò ó tán. Yóò dára tí ẹnìkan bá wà pẹ̀lú rẹ tí ó lè tọ́jú rẹ, tí ò sì lè po tíì gbígbóná tàbí bá ọ wá nǹkan láti jẹ.
Má ṣe mu tàbí jẹ ohunkóhun láàrin ọgbọ̀n ìṣẹ́jú tí o bá lo misoprostol kí òògùn náà fi túká. Lẹ́yìn ọgbọ̀n ìṣẹ́jú, o lè mu omi láti ṣan òògùn tí ó bá kù ní ẹnu rẹ nu kí o lè gbé e mi àti láti stay hydrated.
Bẹẹni, o le mu omi lati ṣe iranlọwọ fun ọ lati gbe mì mifepristone.
Àwọn ọnà méjì ló wà láti rí èsì gidi nípa lílo misoprostol: Fífi sí ojú ara rẹ (ojú ara) tàbí labẹ ahọn rẹ (lábẹ́ ahọn). HowToUseAbortionPill gbà á níyànjú pé kí o lo misoprostol lábẹ́ ahọ́n nítorí pé yio tètè yòrò tí o sì pamọ́ torí wọn kò ní ṣeé rí nínú ara.
Lílo Mifepristone pẹ̀lú misoprostol àti lílọ misoprostol nìkan, méjèèjì jẹ́ ọ̀nà tó ń ṣiṣẹ́ dáadáa. Ṣùgbọ́n tí o bá wà, tí agbára rẹ sì káa, mifepristone àti misoprostol ni kí o lò nítorí ó lágbára díè ju lílo misoprostol nìkan lọ.
Oyún méjìdínlọ́gọ́rùn ún nínú ọgọ́rùn-ún (98%) yóò wálẹ̀ pẹ̀lú àlòpọ mifepristone àti misoprostol nígbà tí misoprostol nìkan máa ń mú oyún márùnlélàádọ́rùn ún wálẹ̀.
Mifepristone àti misoprostol a máa ṣiṣẹ́ papọ̀ nítorí pé ó má ń ṣısẹ́ gan tí o bá lò wọ́n pọ̀. Mifepristone má ń dènà ìdàgbà oyún. Èròjà tí ó wà nínú misoprostol máa ń ṣí àti tí ẹnu ọ̀nà ilé ọmọ, èyí tí yóò mú kí ilé ọmọ fún pọ̀ tí oyún náà yóò sì jáde.
Tí ó bá lo misoprostol lábẹ́ ahọ́n, kò sí ẹnikẹ́ni tí ó máa mọ̀ pé o lo òògùn ìṣẹ́yún nítorí pé o máa gbé e mì lẹ́yìn ọgbọ̀n 30 ìṣẹ́jú.O sì lè sọ fún ẹnikẹ́ni tí ó bá béèrè pé oyún náà wálẹ̀ fúnraàrẹ ni. Tí o bá lo misoprostol ní ojú ara, ara ohun tí wọ́n fi pèèlò rẹ̀ lè lò tó ọjọ́ kan tàbí méjì kí ó tó tú tán. Elétò ìlera sì lè rí nǹkan funfun ni ojú ara rẹ tí o bá nílò ìtọ́jú pàjáwìrì láàrín wákàtí méjìdínlàádọ́ta 48 tí o bá lò ó. Ìdí nìyí tí HowToUseAbortionPill fi gbà ọ́ nímọ̀ràn pé kí o lo òògùn náà ní abẹ́ ahọ́n dípò ojú ara.
Tí àgọ́ ara rẹ kò bá bá NSAIDs mu (pẹlú Ibuprofen), o lè lo acetaminophen (Tylenol tàbí paracetamol) gẹ́gẹ́ bí ogún ìrora dípò ìyẹn. Ó má ń wà ní ilé ìtajà ògùn ní oríṣiríṣi orílẹ̀-ède. Lo ẹyọ 2 (ẹyọ 325 mg) ní wákàtí 4 sí 6 gẹgẹ́ bí o ṣe ní lò ẹ fún ìrora. Iye ẹyọ tí ó pọ̀jù tí o le lò láàrin wákàtí 24 ni 4000mg.
Àwọn Itọkasi:
Oríṣiríṣi Àwọn Òògùn Ìṣẹ́yún Tí ó Wà Àti Lílò Wọn
- “Induced Abortion.” American College of Obstetrics and Gynecologists. https://www.acog.org/Patients/FAQs/Induced-Abortion
- “Care for Women Choosing Medication Abortion.” The Nurse Practitioner. https://journals.lww.com/tnpj/Citation/2004/10000/Care_for_Women_Choosing_Medication_Abortion.9.aspx
- “Safe abortion: technical and policy guidance for health systems.” The World Health Organization. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/70914/?sequence=1
- “Clinical Updates in Reproductive Health.” Ipas. https://www.ipas.org/clinical-update/english/introduction/
- “Abortion care guideline.” The World Health Organization. https://www.who.int/publications/i/item/9789240039483
- “Acetaminophen (OTC).” Medscape. https://reference.medscape.com/drug/tylenol-acetaminophen-343346
Ìwádìí fi hàn pé ìsẹ́yún ni ìlànà ìlera jẹ ọ̀kan gbòógì nínú ìgbani níyànjú fún oyún ṣáájú oṣù mẹ́tàlá sígbà tí o bá ṣe ǹ kan oṣù. Àwọn ìlànà tí HowToUseAbortionPill wà fún àwọn tí oyún wọn wà láàrin ọ̀sẹ̀ 13. A sì le lò ogún ìsẹ́yún fún oyún ti ọ ti jù ìgbà náà ló àmọ́ oríṣiríṣi ìtọ́sọ́nà àti àyẹwò ni a máa wo kí ó ma bà sì ewu. Fún àlàyé lẹkunrẹrẹ, ọ le kan sí àwọn ọrẹ wa ni orí ẹ̀rọ ayélujára www.womenonweb.org tabi ki ọ lọ sí apá profili orilẹ-ede wa láti lè mọ nipa awọn èròjà oyún sise ni ìlú rẹ.
Àwọn Itọkasi:
Òògùn ìsẹ́yún kò ní ewu rárá, ọ sí tún dára tí a bá lò ó dáadáa. Oyún tí a lo mifopristone tàbí misoprostol máa sisẹ́ ni igba 95 tí a bá lò ó, tí àwọn ìdojúkọ rẹ̀ sí kéré ju ìdá igba 1 fún oyún ọsẹ nínú 10 ati idà 3 fún oyún ọsẹ 10 sí 13. Tí a bá lo misoprostol nikan, ọ ma n sise to igba 80 tabi 85 pẹlú ìdojúkọ igba ẹyọ kan 1 sí 4 fún oyún ọsẹ 13. Gẹgẹ bí àwọn àjọ onímọ̀ ìjìnlè ti Agbaye lórí eto ìlera World Health Organization, oyún ṣíṣẹ́ pẹ̀lú òògùn ma ń ṣíṣẹ́ pupọ ti kò sí mú ewu dání ní wọn ìgbà tí o bá dá a lò ni ilé ti ọ sí ni ànfàní láti ri àwọn àlàyé tí ó dá mú ṣẹ lórí rẹ pẹlú àwọn òògùn òní iyebíye.
Àwọn Itọkasi:
Oríṣi òògùn ìṣẹ́yún méjì ni ó wà, tí ọ̀kọ̀ọ̀kan sì ń ṣiṣẹ́ ní ìlànà ọ̀tọ̀ọ̀tọ̀. Mifepristone máa ń dá ìpèsè hòmóònù tí ó máa ń mú oyún dàgbà dúró. Àwọn èròjà inú misoprostol sì máa ń ṣí àti de ẹnu ọ̀nà ilé ọmọ ní sísẹ̀ntẹ̀lé, a sì máa fún ilé ọmọ pọ̀, èyí tí yóò ti oyún náà jáde.
Misoprostol máa ń fún ilé ọmọ pọ̀ tí oyún náà yóò fi jáde.
Mifepristone máa ń dènà hòmóònù tí ó máa ń jẹ́ kí oyún dàgbà.
Bẹ́ẹ̀ni, o lè lo misoprostol nílé láìsí ewu. Tí o bá lò ó, gbìyànjú kí o wà níbi tí èrò kò pọ̀ sí (bí ilé rẹ) tí o sì lè fẹ̀gbẹ́ lélẹ̀ fún wákàtí díẹ̀ lẹ́yìn tí o bá lò ó tán. Yóò dára tí ẹnìkan bá wà pẹ̀lú rẹ tí ó lè tọ́jú rẹ, tí ò sì lè po tíì gbígbóná tàbí bá ọ wá nǹkan láti jẹ.
Má ṣe mu tàbí jẹ ohunkóhun láàrin ọgbọ̀n ìṣẹ́jú tí o bá lo misoprostol kí òògùn náà fi túká. Lẹ́yìn ọgbọ̀n ìṣẹ́jú, o lè mu omi láti ṣan òògùn tí ó bá kù ní ẹnu rẹ nu kí o lè gbé e mi àti láti stay hydrated.
Bẹẹni, o le mu omi lati ṣe iranlọwọ fun ọ lati gbe mì mifepristone.
Àwọn ọnà méjì ló wà láti rí èsì gidi nípa lílo misoprostol: Fífi sí ojú ara rẹ (ojú ara) tàbí labẹ ahọn rẹ (lábẹ́ ahọn). HowToUseAbortionPill gbà á níyànjú pé kí o lo misoprostol lábẹ́ ahọ́n nítorí pé yio tètè yòrò tí o sì pamọ́ torí wọn kò ní ṣeé rí nínú ara.
Lílo Mifepristone pẹ̀lú misoprostol àti lílọ misoprostol nìkan, méjèèjì jẹ́ ọ̀nà tó ń ṣiṣẹ́ dáadáa. Ṣùgbọ́n tí o bá wà, tí agbára rẹ sì káa, mifepristone àti misoprostol ni kí o lò nítorí ó lágbára díè ju lílo misoprostol nìkan lọ.
Oyún méjìdínlọ́gọ́rùn ún nínú ọgọ́rùn-ún (98%) yóò wálẹ̀ pẹ̀lú àlòpọ mifepristone àti misoprostol nígbà tí misoprostol nìkan máa ń mú oyún márùnlélàádọ́rùn ún wálẹ̀.
Mifepristone àti misoprostol a máa ṣiṣẹ́ papọ̀ nítorí pé ó má ń ṣısẹ́ gan tí o bá lò wọ́n pọ̀. Mifepristone má ń dènà ìdàgbà oyún. Èròjà tí ó wà nínú misoprostol máa ń ṣí àti tí ẹnu ọ̀nà ilé ọmọ, èyí tí yóò mú kí ilé ọmọ fún pọ̀ tí oyún náà yóò sì jáde.
Tí ó bá lo misoprostol lábẹ́ ahọ́n, kò sí ẹnikẹ́ni tí ó máa mọ̀ pé o lo òògùn ìṣẹ́yún nítorí pé o máa gbé e mì lẹ́yìn ọgbọ̀n 30 ìṣẹ́jú.O sì lè sọ fún ẹnikẹ́ni tí ó bá béèrè pé oyún náà wálẹ̀ fúnraàrẹ ni. Tí o bá lo misoprostol ní ojú ara, ara ohun tí wọ́n fi pèèlò rẹ̀ lè lò tó ọjọ́ kan tàbí méjì kí ó tó tú tán. Elétò ìlera sì lè rí nǹkan funfun ni ojú ara rẹ tí o bá nílò ìtọ́jú pàjáwìrì láàrín wákàtí méjìdínlàádọ́ta 48 tí o bá lò ó. Ìdí nìyí tí HowToUseAbortionPill fi gbà ọ́ nímọ̀ràn pé kí o lo òògùn náà ní abẹ́ ahọ́n dípò ojú ara.
Tí àgọ́ ara rẹ kò bá bá NSAIDs mu (pẹlú Ibuprofen), o lè lo acetaminophen (Tylenol tàbí paracetamol) gẹ́gẹ́ bí ogún ìrora dípò ìyẹn. Ó má ń wà ní ilé ìtajà ògùn ní oríṣiríṣi orílẹ̀-ède. Lo ẹyọ 2 (ẹyọ 325 mg) ní wákàtí 4 sí 6 gẹgẹ́ bí o ṣe ní lò ẹ fún ìrora. Iye ẹyọ tí ó pọ̀jù tí o le lò láàrin wákàtí 24 ni 4000mg.
Àwọn Itọkasi:
Àwọn ohun tí ó lè m ú kí èèyàn má lè lo òògùn náà.
Má ṣe lo òògùn ìṣẹ́yún ní ilé nípa tí tẹ lé ìlànà HowToUseAbortionPill tí oyún rẹ bá ti ju ọsẹ̀ 13 lọ(ọjọ́ 91); tí mifepristone tàbí misoprostol bá jẹ́ èèwọ̀ ara rẹ; tí ìlera rẹ ò bá péye tó, tí o bá ní ìṣòro ẹ̀jẹ̀ dídì tàbí tí o bá rò tàbi mọ̀ pé inú ilé ọmọ rẹ kọ́ ni oyún náà wà.
Àwọn ohun tí ó lè mú kí èèyàn má lè lo òògùn náà.
Má ṣe lo òògùn ìṣẹ́yún ní ilé nípa tí tẹ lé ìlànà HowToUseAbortionPill tí oyún rẹ bá ti ju ọsẹ̀ 13 lọ(ọjọ́ 91); tí mifepristone tàbí misoprostol bá jẹ́ èèwọ̀ ara rẹ; tí ìlera rẹ ò bá péye tó, tí o bá ní ìṣòro ẹ̀jẹ̀ dídì tàbí tí o bá rò tàbi mọ̀ pé inú ilé ọmọ rẹ kọ́ ni oyún náà wà.
Àwọn ìpalára àti ìṣòro òògùn ìṣẹ́yún
- “First trimester abortion guidelines and protocols – Surgical and medical procedures.” International Planned Parenthood Federation. https://www.who.int/publications/i/item/9789240039483
- “Safe abortion: technical and policy guidance for health systems.” The World Health Organization. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/70914/?sequence=1
- “First trimester abortion guidelines and protocols – Surgical and medical procedures.” International Planned Parenthood Federation. https://www.who.int/publications/i/item/9789240039483
- “Safe abortion: technical and policy guidance for health systems.” The World Health Organization. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/70914/?sequence=1
- “Induced Abortion.” American College of Obstetrics and Gynecologists. https://www.acog.org/Patients/FAQs/Induced-Abortion
- “Care for Women Choosing Medication Abortion.” The Nurse Practitioner. https://journals.lww.com/tnpj/Citation/2004/10000/Care_for_Women_Choosing_Medication_Abortion.9.aspx
- “Safe abortion: technical and policy guidance for health systems.” The World Health Organization. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/70914/?sequence=1
- “First trimester abortion guidelines and protocols – Surgical and medical procedures.” International Planned Parenthood Federation. https://www.who.int/publications/i/item/9789240039483
- “First trimester abortion guidelines and protocols – Surgical and medical procedures.” International Planned Parenthood Federation. https://www.who.int/publications/i/item/9789240039483
- “Safe abortion: technical and policy guidance for health systems.” The World Health Organization. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/70914/?sequence=1
Ìrírí oyún ṣíṣẹ́ ma ń yàtọ. Ìwọ́ le ní inú rírun tí ó le gidigidi pẹ̀lú ẹ̀jẹ̀ tó pọ̀ yàtọ̀ sí ẹ̀jẹ̀ ìgbà n kan oṣù obìnrin (Tí ò bá má ń ni inú rirun nígbà nkan oṣù ẹ). Àmọ́, kò sí ewu rárá tí inú rirun yẹn kò bá pọ̀j ù tí ẹ̀jẹ̀ na dàbí ìgbà nkan oṣù rẹ. Àwọn nkan tó tún le ṣẹlẹ̀ ni èébì, ìgbẹ́ gbuuru, ibà, àti orí fífọ́. Amò, lẹyìn wákàtí 24, ó yẹ kí ara rẹ ti balẹ̀. Tí o bá bẹ̀rẹ̀ sí ní sàárẹ̀ jù, súré kí o lọ gba ìtọjú tó péye ni ilé ìwòsàn.
Àwọn Itọkasi:
Fún àwọn kan, ìnira inú rírun a máa pọ̀ ju ti nǹkan oṣù lọ (fún ẹni tí inú rẹ̀ bá máa ń fúnpọ̀ nígbà nǹkan oṣù), ẹ̀jẹ̀ tí ó máa ń yọ náà sì máa ń pọ̀ ju ti nǹkan oṣù lọ. Ẹ̀jẹ̀ dídì tí ó tóbi tó ọsàn náà lè jáde lẹ́yìn wákàtí díẹ̀ tí o bá lo misoprostol. Fún àwọn mìíràn, ìrora inú fífúnpọ̀ yìí kò ní ga jara lọ, ẹ̀jẹ̀ náà ò sì ní ju ti nǹkan oṣù lọ. Ẹ̀jẹ̀ yíyọ má ń pọ̀ láàrin wákàtí 24 tí o bá lo misoprostol.
Láti jẹ kí òògùn ìsẹ́yún kó ṣíṣẹ́, ẹ̀jẹ̀ yíyọ yí o wà. Kàn sí elétò ààbò tí ẹ̀jẹ̀ ò bá jáde rárá tàbí kò pọ́, tí ìrora púpọ̀ (pàápàá ní èjìká ọ̀tún) tí apá ibuprofen ò ká bá tẹ̀lé e. Eléyìí lè jẹ́ àpẹẹrẹ oyún tí kò sí nínú ilé ọmọ. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé kò wọ́pọ̀, ó léwu gan-an. O lè kàn sí àwọn ọ̀rẹ́ wa ní www.safe2choose.org láti bá akọ́ṣẹ́mọṣẹ olùgbaninímọ̀ràn nípa oyún ṣíṣẹ́ tí o bá rò pé oyún náà ò tíì wálẹ̀.
Béèrè fún ìtọ́jú tí ẹ̀jẹ̀ bá kún páàdì méjì fọ́nfọ́n láàrin wákàtí kan fún wákàtí méjì léraléra lẹ́yìn tí o lérò pé oyún náà ti wálẹ̀. Kíkún páàdì náà túmọ̀ sí pé ẹ̀jẹ̀ kún un láti iwájú dé ẹ̀yìn, ẹ̀gbẹ́ sí ẹ̀gbẹ́, àti wọnú.
Lo ibuprofen mẹ́ta 3 sí mẹ́rin 4 (ọ̀kọ̀ọ̀kan 200mg) ní wákàtí 6 mẹ́fà mẹ́fà tàbí 8 mẹ́jọ mẹ́jọ sí ara wọn láti dín ìnira kù. Rántí pé o sì lè lo ibuprofen kí o tó lo misoprostol.
Lẹ́yìn tí misoprostol bá túká fún isẹju 30, o lè mu nǹkan olómi tí ó bá wù ọ́. Kò sí òun tí o kò le jẹ. HowToUseAbortionPill gbà á níyànjú pé kí o jẹ àwọn oúnjẹ tí kò wúwo (bíi crackers àti toast) wọn le ràn ẹ lọ́wọ́ láti dènà èébì, nígbàtí ẹ̀fọ́, ẹyin àti ẹran leè fún ọ làwọn òun àlùmọ́ọ́nì láti ṣe ìràpadà àwọn nǹkan tí o sọnù lágọ̀ọ́ ara lásìkò ìsẹ́yún.
Lẹ́yìn tí misoprostol bá túká, o lè mu nǹkan olómi tí ó bá wù ọ́ (yàtọ̀ sí ọtí).
HowToUseAbortionPill gbà á níyànjú pé kí o má ṣe mu ọtí lásìkò tí ò ń lo òògùn ìsẹ́yún láti dẹkùn ìpalára ògùn látàrí ọtí mímu àti láti tọju ara rẹ. Ọtí sì tún le jẹ́ kí ẹ̀jẹ̀ yíyọ kí ó pọ. Tí o bá ti ní ìmọ̀lára pé oyún náà ti ṣẹ́, nígbà náà o le mú ọtí.
Ọ̀pọ̀ èèyàn yóò yọ oyún pẹ̀lú inú rírun àti ẹ̀jẹ̀ yíyọ láàrin wákàtí 4-5 mẹ́rin sí márùn-ún lẹ́yìn tí wọn bá lo misoprostol àkókò. Ara ọ̀pọ̀lọpọ̀ á bẹ̀rẹ̀ sí í balẹ̀ láàrin wákàtí 24 tí wọn bá lo òògùn misoprostol ìkẹyìn. Kò sí ewu ti o ba ri ẹ̀jẹ̀ fẹ́rẹ́fẹ́ títí di ìgbà tí ó bá bẹ̀rẹ̀ nkan oṣù míràn láàrin ọ̀sẹ̀ 3-4 mẹ́ta sí mẹ́rin
Lẹ́yìn lílo misoprostol, Ó lè rẹ èèyàn tàbí kí ó ní inú rírú, òtútù àti ara gbígbóná ní àkókò yìí. Ọpọlọpọ èèyàn ni ó sì sọ pé bí àwọn ṣe mọ̀ pé oyún náà ti wálẹ̀ ni pé ẹ̀jẹ̀ ń dá, ara wọn sì bẹ̀rẹ̀ sí ní balẹ̀, ewu ògùn náà yio lọ lẹ̀ àti àwọn ìmọ̀lára oyún náà yio dínkù.
Ìdojúkọ pẹlú oyún ṣíṣẹ́ ní ìlànà ìlera sọwọn púpọ̀. Síbẹ̀ síbẹ̀, ó ṣe kókó láti leè mọ àwọn àmì tí má ń farahàn ti ìjàmbá bá ti ń ṣẹlẹ̀. Ti o bá rí ẹ̀jẹ̀ (tí o sì lo aṣọ nkan oṣù 2 laarin wakati 2 léraléra), tàbí tí o ni ìnira tó lágbára tí kò sí lọ lẹ̀ lẹyìn tí o lo òògùn ibuprofen tàbí ti àìlera rẹ kò yàtò síi lẹ́yìn ọjọ́ díẹ̀ tí o ti lo misoprostol, kan sí ilé ìwòsan ní kíákíá.
Se oyún ṣíṣẹ́ ni ìlànà ìlera tàbí oyún ṣíṣẹ́ ní ilé jẹ nkan tí kò bá òfin mu ní orílè-èdè rẹ? Ọ yẹ ki ọ ṣọ́ra pẹlú ohun tí o bá ń sọ. Oyún ṣíṣẹ́ ni ìlànà ìlera má ń ní àwọn àmì pẹlú oyún tí ó sẹ́ mọ ni lára (tí a mọ sí oyún tó ṣẹ́ léraléra). Nitorinà, o lè máa sọ àwọn nkan bí i ”mo sun ẹ̀jẹ̀ lójú ara, àmọ́ kò dà bí ẹ̀jẹ̀ nkan oṣù mi.
Àwọn Itọkasi:
Àwọn ọnà tí a fi lè mọ̀ pé ó sisẹ́ pọ rẹpẹtẹ. Ní ìgba oyún ṣíṣẹ́, o ma lè mọ ìgbà tí o bá ya àwọn àsopọ̀ ti oyún (Ó lè rí oyún náà bí ó bá wálẹ̀, tí o bá fẹ́. Ó lè dà bí èso àjàrà tí ó dúdú díẹ̀ tàbí awọ fẹ́lẹ́fẹ́lẹ́, ó sì lè dà bíi àpò kékeré tí nǹkan funfun sì yíì ká.) Èyí ni ìdáremọ̀ pé oyún ọ̀hún ti ṣẹ́. Àmọ́, ó má ń sòró láti lè dá àwọn àsopọ̀ oyún mọ. Àwọn idanimọ mìíràn tún ni ti àwọn àmì oyún bá ń parẹ́ bí í ọmú rírọ tàbí èébì.
Àyẹ̀wò oyún ní ilé tún jẹ́ ọ̀nà mìíràn lati lè mọ bóyá oyún ti ṣẹ́ tàbí kò ṣẹ́. Síbẹ̀ síbẹ̀, mọ̀ wípé àyẹ̀wò oyún lé e sì má jẹ òtítọ́ fún ọsẹ 4 leyin tí o bá sẹ́yún, eléyìí jẹ́ nítorí àwọn hormonu tí o sí wà ní àgọ́ ara. Ẹ̀rọ àyẹ̀wò ilé ọmọ nikan ni a le è fi rí àrídájú bóyá oyún ti ṣẹ́ tàbí tí àwọn ìdojú kọ̀ kan bá má wáyé (bí i ẹ̀jẹ̀ púpọ̀ tàbí àrùn kòkòrò).
Àwọn Itọkasi:
Ẹ̀rọ àyẹ̀wò ilé ọmọ kì í se dandan lẹ́yìn tí o bá lo ògùn oyún ṣíṣẹ́. A kàn ní lò ẹ̀rọ àyẹ̀wò ilé ọmọ nígbà tí a bá ni àwọn ìfura tàbí ìnira (ẹ̀jẹ̀ tí ó pọ̀ tàbí àrùn kòkòrò) tàbí tí a bá ní àríyànjiyàn lórí bóyá oyún ọ̀hún ti wálẹ̀ tàbí kò ti wálẹ̀. Tí o bá sì rí àwọn àmì oyún (bi ọrùn ríro, èébì, ara rírẹ̀, àti bẹ bẹ lọ) lẹ́yìn tí o bá lo ògùn ìsẹ́yún, kan sí elétò ìlera fún ètò tó kàn. Ó sé se ki ètò to kan ju lílọ ẹ̀rọ àyẹ̀wò ilé ọmọ tí ó bá tọ́. Fún àlàyé lẹkunrẹrẹ, ọ le kan sí àwọn ọrẹ wa ni orí ẹ̀rọ ayélujára www.womenonweb.org tabi ki ọ lọ sí apá profili orilẹ-ede wa láti lè mọ nipa awọn èròjà oyún sise ni ìlú rẹ.
Àwọn Itọkasi:
Tí o bá ní ìmọ̀lára inú rírun tàbí ẹ̀jẹ̀ yí yọ tí o sì rò pé o lóyún tàbí tí o ti ṣe àyẹ̀wò pẹ̀lú ẹ̀rọ àyẹ̀wò oyún, o lè tún àwọn ìlànà HowToUseAbortionPill ṣe títí di ọ̀sẹ̀ mẹ́tàlá 13 tí o ti lóyún.
Tí o bá ti rí ìdánilójú pé oyún náà ti ṣẹ́ pẹ̀lú ẹ̀rọ àyẹ̀wò oyún ṣùgbọ́n tí kò tíì wálẹ̀ láti ilé ọmọ, ó jẹ́ oyún tí kò sẹtán( ó fara pẹ́ oyún tó wálẹ̀ láì tọ́jọ́) o sì ní ànfàní sí iṣẹ́ abẹ láti yọ oyún náà. Èyí wà káàkiri orílè-èdè torí oyún náà kò dára fún àgọ́ ara. Nígbà míràn ẹ̀wẹ̀, kò sí ewu láti tún ògùn ìsẹ́yún náà lò tí ó ṣe ṣe kí o yọrí sí dáadáa leè kejì.
Àwọn ìpalára àti ìṣòro òògùn ìṣẹ́yún
- “First trimester abortion guidelines and protocols – Surgical and medical procedures.” International Planned Parenthood Federation. https://www.who.int/publications/i/item/9789240039483
- “Safe abortion: technical and policy guidance for health systems.” The World Health Organization. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/70914/?sequence=1
- “First trimester abortion guidelines and protocols – Surgical and medical procedures.” International Planned Parenthood Federation. https://www.who.int/publications/i/item/9789240039483
- “Safe abortion: technical and policy guidance for health systems.” The World Health Organization. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/70914/?sequence=1
- “Induced Abortion.” American College of Obstetrics and Gynecologists. https://www.acog.org/Patients/FAQs/Induced-Abortion
- “Care for Women Choosing Medication Abortion.” The Nurse Practitioner. https://journals.lww.com/tnpj/Citation/2004/10000/Care_for_Women_Choosing_Medication_Abortion.9.aspx
- “Safe abortion: technical and policy guidance for health systems.” The World Health Organization. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/70914/?sequence=1
- “First trimester abortion guidelines and protocols – Surgical and medical procedures.” International Planned Parenthood Federation. https://www.who.int/publications/i/item/9789240039483
- “First trimester abortion guidelines and protocols – Surgical and medical procedures.” International Planned Parenthood Federation. https://www.who.int/publications/i/item/9789240039483
- “Safe abortion: technical and policy guidance for health systems.” The World Health Organization. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/70914/?sequence=1
Ìrírí oyún ṣíṣẹ́ ma ń yàtọ. Ìwọ́ le ní inú rírun tí ó le gidigidi pẹ̀lú ẹ̀jẹ̀ tó pọ̀ yàtọ̀ sí ẹ̀jẹ̀ ìgbà n kan oṣù obìnrin (Tí ò bá má ń ni inú rirun nígbà nkan oṣù ẹ). Àmọ́, kò sí ewu rárá tí inú rirun yẹn kò bá pọ̀jù tí ẹ̀jẹ̀ na dàbí ìgbà nkan oṣù rẹ. Àwọn nkan tó tún le ṣẹlẹ̀ ni èébì, ìgbẹ́ gbuuru, ibà, àti orí fífọ́. Amò, lẹyìn wákàtí 24, ó yẹ kí ara rẹ ti balẹ̀. Tí o bá bẹ̀rẹ̀ sí ní sàárẹ̀ jù, súré kí o lọ gba ìtọjú tó péye ni ilé ìwòsàn.
Àwọn Itọkasi:
Fún àwọn kan, ìnira inú rírun a máa pọ̀ ju ti nǹkan oṣù lọ (fún ẹni tí inú rẹ̀ bá máa ń fúnpọ̀ nígbà nǹkan oṣù), ẹ̀jẹ̀ tí ó máa ń yọ náà sì máa ń pọ̀ ju ti nǹkan oṣù lọ. Ẹ̀jẹ̀ dídì tí ó tóbi tó ọsàn náà lè jáde lẹ́yìn wákàtí díẹ̀ tí o bá lo misoprostol. Fún àwọn mìíràn, ìrora inú fífúnpọ̀ yìí kò ní ga jara lọ, ẹ̀jẹ̀ náà ò sì ní ju ti nǹkan oṣù lọ. Ẹ̀jẹ̀ yíyọ má ń pọ̀ láàrin wákàtí 24 tí o bá lo misoprostol.
Láti jẹ kí òògùn ìsẹ́yún kó ṣíṣẹ́, ẹ̀jẹ̀ yíyọ yí o wà. Kàn sí elétò ààbò tí ẹ̀jẹ̀ ò bá jáde rárá tàbí kò pọ́, tí ìrora púpọ̀ (pàápàá ní èjìká ọ̀tún) tí apá ibuprofen ò ká bá tẹ̀lé e. Eléyìí lè jẹ́ àpẹẹrẹ oyún tí kò sí nínú ilé ọmọ. Bí ó tilẹ̀ jẹ́ pé kò wọ́pọ̀, ó léwu gan-an. O lè kàn sí àwọn ọ̀rẹ́ wa ní www.safe2choose.org láti bá akọ́ṣẹ́mọṣẹ olùgbaninímọ̀ràn nípa oyún ṣíṣẹ́ tí o bá rò pé oyún náà ò tíì wálẹ̀.
Béèrè fún ìtọ́jú tí ẹ̀jẹ̀ bá kún páàdì méjì fọ́nfọ́n láàrin wákàtí kan fún wákàtí méjì léraléra lẹ́yìn tí o lérò pé oyún náà ti wálẹ̀. Kíkún páàdì náà túmọ̀ sí pé ẹ̀jẹ̀ kún un láti iwájú dé ẹ̀yìn, ẹ̀gbẹ́ sí ẹ̀gbẹ́, àti wọnú.
Lo ibuprofen mẹ́ta 3 sí mẹ́rin 4 (ọ̀kọ̀ọ̀kan 200mg) ní wákàtí 6 mẹ́fà mẹ́fà tàbí 8 mẹ́jọ mẹ́jọ sí ara wọn láti dín ìnira kù. Rántí pé o sì lè lo ibuprofen kí o tó lo misoprostol.
Lẹ́yìn tí misoprostol bá túká fún isẹju 30, o lè mu nǹkan olómi tí ó bá wù ọ́. Kò sí òun tí o kò le jẹ. HowToUseAbortionPill gbà á níyànjú pé kí o jẹ àwọn oúnjẹ tí kò wúwo (bíi crackers àti toast) wọn le ràn ẹ lọ́wọ́ láti dènà èébì, nígbàtí ẹ̀fọ́, ẹyin àti ẹran leè fún ọ làwọn òun àlùmọ́ọ́nì láti ṣe ìràpadà àwọn nǹkan tí o sọnù lágọ̀ọ́ ara lásìkò ìsẹ́yún.
Lẹ́yìn tí misoprostol bá túká, o lè mu nǹkan olómi tí ó bá wù ọ́ (yàtọ̀ sí ọtí).
HowToUseAbortionPill gbà á níyànjú pé kí o má ṣe mu ọtí lásìkò tí ò ń lo òògùn ìsẹ́yún láti dẹkùn ìpalára ògùn látàrí ọtí mímu àti láti tọju ara rẹ. Ọtí sì tún le jẹ́ kí ẹ̀jẹ̀ yíyọ kí ó pọ. Tí o bá ti ní ìmọ̀lára pé oyún náà ti ṣẹ́, nígbà náà o le mú ọtí.
Ọ̀pọ̀ èèyàn yóò yọ oyún pẹ̀lú inú rírun àti ẹ̀jẹ̀ yíyọ láàrin wákàtí 4-5 mẹ́rin sí márùn-ún lẹ́yìn tí wọn bá lo misoprostol àkókò. Ara ọ̀pọ̀lọpọ̀ á bẹ̀rẹ̀ sí í balẹ̀ láàrin wákàtí 24 tí wọn bá lo òògùn misoprostol ìkẹyìn. Kò sí ewu ti o ba ri ẹ̀jẹ̀ fẹ́rẹ́fẹ́ títí di ìgbà tí ó bá bẹ̀rẹ̀ nkan oṣù míràn láàrin ọ̀sẹ̀ 3-4 mẹ́ta sí mẹ́rin
Lẹ́yìn lílo misoprostol, Ó lè rẹ èèyàn tàbí kí ó ní inú rírú, òtútù àti ara gbígbóná ní àkókò yìí. Ọpọlọpọ èèyàn ni ó sì sọ pé bí àwọn ṣe mọ̀ pé oyún náà ti wál ẹ̀ ni pé ẹ̀jẹ̀ ń dá, ara wọn sì bẹ̀rẹ̀ sí ní balẹ̀, ewu ògùn náà yio lọ lẹ̀ àti àwọn ìmọ̀lára oyún náà yio dínkù.
Ìdojúkọ pẹlú oyún ṣíṣẹ́ ní ìlànà ìlera sọwọn púpọ̀. Síbẹ̀ síbẹ̀, ó ṣe kókó láti leè mọ àwọn àmì tí má ń farahàn ti ìjàmbá bá ti ń ṣẹlẹ̀. Ti o bá rí ẹ̀jẹ̀ (tí o sì lo aṣọ nkan oṣù 2 laarin wakati 2 léraléra), tàbí tí o ni ìnira tó lágbára tí kò sí lọ lẹ̀ lẹyìn tí o lo òògùn ibuprofen tàbí ti àìlera rẹ kò yàtò síi lẹ́yìn ọjọ́ díẹ̀ tí o ti lo misoprostol, kan sí ilé ìwòsan ní kíákíá.
Se oyún ṣíṣẹ́ ni ìlànà ìlera tàbí oyún ṣíṣẹ́ ní ilé jẹ nkan tí kò bá òfin mu ní orílè-èdè rẹ? Ọ yẹ ki ọ ṣọ́ra pẹlú ohun tí o bá ń sọ. Oyún ṣíṣẹ́ ni ìlànà ìlera má ń ní àwọn àmì pẹlú oyún tí ó sẹ́ mọ ni lára (tí a mọ sí oyún tó ṣẹ́ léraléra). Nitorinà, o lè máa sọ àwọn nkan bí i ”mo sun ẹ̀jẹ̀ lójú ara, àmọ́ kò dà bí ẹ̀jẹ̀ nkan oṣù mi.
Àwọn Itọkasi:
Àwọn ọnà tí a fi lè mọ̀ pé ó sisẹ́ pọ rẹpẹtẹ. Ní ìgba oyún ṣíṣẹ́, o ma lè mọ ìgbà tí o bá ya àwọn àsopọ̀ ti oyún (Ó lè rí oyún náà bí ó bá wálẹ̀, tí o bá fẹ́. Ó lè dà bí èso àjàrà tí ó dúdú díẹ̀ tàbí awọ fẹ́lẹ́fẹ́lẹ́, ó sì lè dà bíi àpò kékeré tí nǹkan funfun sì yíì ká.) Èyí ni ìdáremọ̀ pé oyún ọ̀hún ti ṣẹ́. Àmọ́, ó má ń sòró láti lè dá àwọn àsopọ̀ oyún mọ. Àwọn idanimọ mìíràn tún ni ti àwọn àmì oyún bá ń parẹ́ bí í ọmú rírọ tàbí èébì.
Àyẹ̀wò oyún ní ilé tún jẹ́ ọ̀nà mìíràn lati lè mọ bóyá oyún ti ṣẹ́ tàbí kò ṣẹ́. Síbẹ̀ síbẹ̀, mọ̀ wípé àyẹ̀wò oyún lé e sì má jẹ òtítọ́ fún ọsẹ 4 leyin tí o bá sẹ́yún, eléyìí jẹ́ nítorí àwọn hormonu tí o sí wà ní àgọ́ ara. Ẹ̀rọ àyẹ̀wò ilé ọmọ nikan ni a le è fi rí àrídájú bóyá oyún ti ṣẹ́ tàbí tí àwọn ìdojú kọ̀ kan bá má wáyé (bí i ẹ̀jẹ̀ púpọ̀ tàbí àrùn kòkòrò).
Àwọn Itọkasi:
Ẹ̀rọ àyẹ̀wò ilé ọmọ kì í se dandan lẹ́yìn tí o bá lo ògùn oyún ṣíṣẹ́. A kàn ní lò ẹ̀rọ àyẹ̀wò ilé ọmọ nígbà tí a bá ni àwọn ìfura tàbí ìnira (ẹ̀jẹ̀ tí ó pọ̀ tàbí àrùn kòkòrò) tàbí tí a bá ní àríyànjiyàn lórí bóyá oyún ọ̀hún ti wálẹ̀ tàbí kò ti wálẹ̀. Tí o bá sì rí àwọn àmì oyún (bi ọrùn ríro, èébì, ara rírẹ̀, àti bẹ bẹ lọ) lẹ́yìn tí o bá lo ògùn ìsẹ́yún, kan sí elétò ìlera fún ètò tó kàn. Ó sé se ki ètò to kan ju lílọ ẹ̀rọ àyẹ̀wò ilé ọmọ tí ó bá tọ́. Fún àlàyé lẹkunrẹrẹ, ọ le kan sí àwọn ọrẹ wa ni orí ẹ̀rọ ayélujára www.womenonweb.org tabi ki ọ lọ sí apá profili orilẹ-ede wa láti lè mọ nipa awọn èròjà oyún sise ni ìlú rẹ.
Àwọn Itọkasi:
Tí o bá ní ìmọ̀lára inú rírun tàbí ẹ̀jẹ̀ yí yọ tí o sì rò pé o lóyún tàbí tí o ti ṣe àyẹ̀wò pẹ̀lú ẹ̀rọ àyẹ̀wò oyún, o lè tún àwọn ìlànà HowToUseAbortionPill ṣe títí di ọ̀sẹ̀ mẹ́tàlá 13 tí o ti lóyún.
Tí o bá ti rí ìdánilójú pé oyún náà ti ṣẹ́ pẹ̀lú ẹ̀rọ àyẹ̀wò oyún ṣùgbọ́n tí kò tíì wálẹ̀ láti ilé ọmọ, ó jẹ́ oyún tí kò sẹtán( ó fara pẹ́ oyún tó wálẹ̀ láì tọ́jọ́) o sì ní ànfàní sí iṣẹ́ abẹ láti yọ oyún náà. Èyí wà káàkiri orílè-èdè torí oyún náà kò dára fún àgọ́ ara. Nígbà míràn ẹ̀wẹ̀, kò sí ewu láti tún ògùn ìsẹ́yún náà lò tí ó ṣe ṣe kí o yọrí sí dáadáa leè kejì.
Iṣẹyun Iṣẹgun ati Irọyin Ọla
O lè lóyún sí lẹ́yìn ọjọ́ 8 kẹjọ tí o bá parí ìsègùn pẹ̀lú ògùn. Tí o bá ní ìbásepọ̀ lọ́kọ láya tí o kò sì fẹ́ lóyún, gbìyànjú láti lo ètò ìdènà oyún níni láti dènà oyún tí o kò fẹ́.
Rárá o, òògùn ìṣẹ́yún ò lè fà àbùkù sí ara ọmọ tí o bá lóyún rẹ lẹ́yìn tí o lò ó lára.
Rárá o, oyún ṣíṣẹ́ pẹ̀lú òògùn ò ní fa ìdíwọ́ fún oyún níní ní ọjọ́ iwájú.
Iṣẹyun Iṣẹgun ati Irọyin Ọla
O lè lóyún sí lẹ́yìn ọjọ́ 8 kẹjọ tí o bá parí ìsègùn pẹ̀lú ògùn. Tí o bá ní ìbásepọ̀ lọ́kọ láya tí o kò sì fẹ́ lóyún, gbìyànjú láti lo ètò ìdènà oyún níni láti dènà oyún tí o kò fẹ́.
Rárá o, òògùn ìṣẹ́yún ò lè fà àbùkù sí ara ọmọ tí o bá lóyún rẹ lẹ́yìn tí o lò ó lára.
Rárá o, oyún ṣíṣẹ́ pẹ̀lú òògùn ò ní fa ìdíwọ́ fún oyún níní ní ọjọ́ iwájú.
Awọn ibeere FA Iṣẹyun miiran
- “Abortion and Mental Health: Myths and Realities.” Guttmacher Institute. https://www.guttmacher.org/gpr/2006/08/abortion-and-mental-health-myths-and-realities
- “The Turnaway Study.” ANSIRH. https://www.ansirh.org/research/ongoing/turnaway-study
Bó ti lẹ̀ jẹ́ pé, oyún ṣíṣẹ́ wọ́ pọ̀, àmọ́ a kì sábà sọ̀rọ̀ lórí rẹ̀. Ọ̀rọ̀ oyún ṣíṣẹ́ má ń rọ̀mọ́ àwọn aṣiṣe àlàyé, àròsọ àti ẹ̀gbin tí o so mọ́ ọ. Tí o bá sọ̀rọ̀ nípa oyún ṣíṣẹ́, gbìyànjú láti se ìwádìí tó dá múṣẹ́ láti ojúlówó orísun, yàgò fún àwọn èdè tí o ma tàbùkù bá yàn, kí o sì sọ̀rọ̀ tó dára – ẹnikẹ́ni le è ṣẹ́ oyún. Bó ti lẹ̀ jẹ́ pé, ó lè má rọrùn, àmọ́ má ṣe àríyànjiyàn lórí rẹ. Dípò yẹn, bẹ̀rẹ̀ ìbéèrè ìmọ̀ nípa ìwùwà sí àwọn ènìyàn nípa oyún ṣíṣẹ́.
Òfin tí ó rọ̀ mọ òògùn ìsẹ́yún dálé irú orílẹ̀ èdè tí ò ń gbé. Ní àwọn orílẹ̀ èdè kan, òfin fara mọ́ oyún ṣísẹ́ fún oṣù tí ó lé ní ọ̀sẹ̀ díè ṣùgbọ́n ní ìlú mìíràn oyún ṣíṣẹ́ bá òfin mu fún àwọn ìdí kan (fún àpẹẹrẹ, tí a bá fipá bá ni lò pọ̀ tàbí tí oyún ọ̀hún bá jẹ ìjàmbá fún olóyún náà). Òògùn ìsẹ́yún jẹ́ ohun tí ó bá òfin mu ní ìlú ibòmíràn, àmọ́ wọn le má tà wọn níta ilé ìwòsan. Àwọn ìlú míràn sì wá tó jẹ́ pé, oyún ṣíṣẹ́ jẹ́ èwọ̀ fún won. Kọ́ n’ípa oyún ṣíṣẹ́ ní orílè-èdè rẹ ní ẹ̀kúnrẹ́rẹ́.
Ìrírí olúkúlùkù yàtọ̀ lẹ́yìn oyún ṣíṣẹ́. Àwọn mìíràn le ní ifọkanbalẹ ati ìdùnnú, àwọn mìíràn sí lè ní ìbànújẹ. Sibẹsibẹ, ìmọ̀lára búburú kò wọ pọ̀. Kí ni àwọn ohun búburú tí ó le mú ki ìlera ọpọlọpọ ènìyàn ko ìdájọ́ ati àbùkù. Rántí wípé, ìwọ nìkan kọ́ lo wà – oyún ṣíṣẹ́ wọ́pọ̀. Ìrànlọ́wọ́ láti ọ̀dọ̀ àwọn ọ̀rẹ́, ẹbí àti ilé-isẹ́ ìbílẹ̀ le ràn ni lọ́wọ́.
References:
A ò gbọ́dọ̀ gbé àwọn ọ̀nà tí a lè gbà ṣẹ́yún fún ìlànà ìdènà oyún (ara èyí tí ìdènà oyún pàjáwìrì wà). Àwọn ọ̀nà ìdènà oyún máa ń dí ọ̀nà ẹyin tàbí ṣe ìdíwọ́ fún ìpàdé àtọ̀ àti ẹyin. A ò lè fi àwọn ọ̀nà ìdènà oyún, tí ọkàn lára wọn jẹ́ ìdènà oyún pàjáwìrì ṣẹ́ oyún tí ó ti dúró. Lọ sí www.findmymethod.org láti kọ́ síi nípa àwọn ìlànà ìdènà oyún.
Òògùn idea oyún pàjáwìrì jẹ́ òògùn tí ó múnádóko tí kò sì béwu dé tí a fi ń dènà oyún nígbà tí a bá ní àjọṣepọ̀ láìlo ààbò. Wọ́n máa ń dá iṣẹ́ ẹ̀yà ara ti o máa ń pọ ẹyin dúró tàbí ṣe ìdíwọ́ fún ìpàdé ẹyin àti àtọ̀. Òògùn ìdènà oyún pàjáwìrì ò ní ba oyún tí ó ti dúró jẹ́. Wọ́n sì yàtọ̀ sí àwọn ìlànà oyún ṣíṣẹ́ (tí mifepristone àti misoprostol wà lára rẹ̀). Àwọn ìtọ́jú méjèèjì ṣe pàtàkì sí ìlera ìbí àti ìbálòpọ̀ káàkiri àgbáyé.
Oríṣi ìlànà oyún ṣíṣẹ́ méjì ni ó wà: 1) Oyún ṣíṣẹ́ ní ìlànà ìṣègùn òyìnbó: Nínú ìlànà yìí, a máa ń fi òògùn ṣé oyún. Wọ́n tún máa ń pè é ní “oyún ṣíṣẹ́ láìsí iṣẹ́ abẹ” tàbí “oyún ṣíṣẹ́ pẹ̀lú òògùn.
2) Oyún ṣíṣẹ́ pẹ̀lú iṣẹ́ abẹ: Nínú ìlànà yìí, akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ tí ó dáńtọ́ ni yóò gba ẹnu ọ̀nà ilé ọmọ láti yọ oyún náà nínú ilé ọmọ. Lára àwọn ohun tí wọn máa ń ṣe nínú ìlànà yìí ni, fífà oyún síta (manual vacuum aspiration) àti fífẹ ẹnu ọ̀nà ilé ọmọ láti yọ ohun tí ó wà níbẹ̀ (Dilatation and evacuation).
Fún àlàyé síwájú síi, o lè kàn sí wa ni info@howtouseabortionpill.org.
Awọn ibeere FA Iṣẹyun miiran
- “Abortion and Mental Health: Myths and Realities.” Guttmacher Institute. https://www.guttmacher.org/gpr/2006/08/abortion-and-mental-health-myths-and-realities
- “The Turnaway Study.” ANSIRH. https://www.ansirh.org/research/ongoing/turnaway-study
Bó ti lẹ̀ jẹ́ pé, oyún ṣíṣẹ́ wọ́ pọ̀, àmọ́ a kì sábà sọ̀rọ̀ lórí rẹ̀. Ọ̀rọ̀ oyún ṣíṣẹ́ má ń rọ̀mọ́ àwọn aṣiṣe àlàyé, àròsọ àti ẹ̀gbin tí o so mọ́ ọ. Tí o bá sọ̀rọ̀ nípa oyún ṣíṣẹ́, gbìyànjú láti se ìwádìí tó dá múṣẹ́ láti ojúlówó orísun, yàgò fún àwọn èdè tí o ma tàbùkù bá yàn, kí o sì sọ̀rọ̀ tó dára – ẹnikẹ́ni le è ṣẹ́ oyún. Bó ti lẹ̀ jẹ́ pé, ó lè má rọrùn, àmọ́ má ṣe àríyànjiyàn lórí rẹ. Dípò yẹn, bẹ̀rẹ̀ ìbéèrè ìmọ̀ nípa ìwùwà sí àwọn ènìyàn nípa oyún ṣíṣẹ́.
Òfin tí ó rọ̀ mọ òògùn ìsẹ́yún dálé irú orílẹ̀ èdè tí ò ń gbé. Ní àwọn orílẹ̀ èdè kan, òfin fara mọ́ oyún ṣísẹ́ fún oṣù tí ó lé ní ọ̀sẹ̀ díè ṣùgbọ́n ní ìlú mìíràn oyún ṣíṣẹ́ bá òfin mu fún àwọn ìdí kan (fún àpẹẹrẹ, tí a bá fipá bá ni lò pọ̀ tàbí tí oyún ọ̀hún bá jẹ ìjàmbá fún olóyún náà). Òògùn ìsẹ́yún jẹ́ ohun tí ó bá òfin mu ní ìlú ibòmíràn, àmọ́ wọn le má tà wọn níta ilé ìwòsan. Àwọn ìlú míràn sì wá tó jẹ́ pé, oyún ṣíṣẹ́ jẹ́ èwọ̀ fún won. Kọ́ n’ípa oyún ṣíṣẹ́ ní orílè-èdè rẹ ní ẹ̀kúnrẹ́rẹ́.
Ìrírí olúkúlùkù yàtọ̀ lẹ́yìn oyún ṣíṣẹ́. Àwọn mìíràn le ní ifọkanbalẹ ati ìdùnnú, àwọn mìíràn sí lè ní ìbànújẹ. Sibẹsibẹ, ìmọ̀lára búburú kò wọ pọ̀. Kí ni àwọn ohun búburú tí ó le mú ki ìlera ọpọlọpọ ènìyàn ko ìdájọ́ ati àbùkù. Rántí wípé, ìwọ nìkan kọ́ lo wà – oyún ṣíṣẹ́ wọ́pọ̀. Ìrànlọ́wọ́ láti ọ̀dọ̀ àwọn ọ̀rẹ́, ẹbí àti ilé-isẹ́ ìbílẹ̀ le ràn ni lọ́wọ́.
References:
A ò gbọ́dọ̀ gbé àwọn ọ̀nà tí a lè gbà ṣẹ́yún fún ìlànà ìdènà oyún (ara èyí tí ìdènà oyún pàjáwìrì wà). Àwọn ọ̀nà ìdènà oyún máa ń dí ọ̀nà ẹyin tàbí ṣe ìdíwọ́ fún ìpàdé àtọ̀ àti ẹyin. A ò lè fi àwọn ọ̀nà ìdènà oyún, tí ọkàn lára wọn jẹ́ ìdènà oyún pàjáwìrì ṣẹ́ oyún tí ó ti dúró. Lọ sí www.findmymethod.org láti kọ́ síi nípa àwọn ìlànà ìdènà oyún.
Òògùn idea oyún pàjáwìrì jẹ́ òògùn tí ó múnádóko tí kò sì béwu dé tí a fi ń dènà oyún nígbà tí a bá ní àjọṣepọ̀ láìlo ààbò. Wọ́n máa ń dá iṣẹ́ ẹ̀yà ara ti o máa ń pọ ẹyin dúró tàbí ṣe ìdíwọ́ fún ìpàdé ẹyin àti àtọ̀. Òògùn ìdènà oyún pàjáwìrì ò ní ba oyún tí ó ti dúró jẹ́. Wọ́n sì yàtọ̀ sí àwọn ìlànà oyún ṣíṣẹ́ (tí mifepristone àti misoprostol wà lára rẹ̀). Àwọn ìtọ́jú méjèèjì ṣe pàtàkì sí ìlera ìbí àti ìbálòpọ̀ káàkiri àgbáyé.
Oríṣi ìlànà oyún ṣíṣẹ́ méjì ni ó wà: 1) Oyún ṣíṣẹ́ ní ìlànà ìṣègùn òyìnbó: Nínú ìlànà yìí, a máa ń fi òògùn ṣé oyún. Wọ́n tún máa ń pè é ní “oyún ṣíṣẹ́ láìsí iṣẹ́ abẹ” tàbí “oyún ṣíṣẹ́ pẹ̀lú òògùn.
2) Oyún ṣíṣẹ́ pẹ̀lú iṣẹ́ abẹ: Nínú ìlànà yìí, akọ́ṣẹ́mọṣẹ́ tí ó dáńtọ́ ni yóò gba ẹnu ọ̀nà ilé ọmọ láti yọ oyún náà nínú ilé ọmọ. Lára àwọn ohun tí wọn máa ń ṣe nínú ìlànà yìí ni, fífà oyún síta (manual vacuum aspiration) àti fífẹ ẹnu ọ̀nà ilé ọmọ láti yọ ohun tí ó wà níbẹ̀ (Dilatation and evacuation).
Fún àlàyé síwájú síi, o lè kàn sí wa ni info@howtouseabortionpill.org.